اصول کلی بازرسی گوشت شامل معاینه دام زنده قبل از کشتار ، بازرسی لاشه و احشاء بعد از کشتار و در صورت لزوم انجام آزمایشات مختلف می باشد.
بازرسی قبل از کشتار
در این نوع بازرسی باید حیوانات سالم از غیر سالم تشخیص داده شود . این بازرسی از حداکثر ۲۴ ساعت قبل از کشتار تا چند
دقیقه قبل از کشتار معمولا” در سالن انتظار ،در محلی که دام ها آرام و درحال استراحت هستند ،انجام میشود . این بازرسی ۵۰درصد عملیات بازرسی گوشت را شامل می شود و علاوه بر اینکه کمک موثری در تشخیص بسیاری و عوارض در هنگام بازرسی پس از کشتار می نماید ، تشخیص بعضی از بیماریها از جمله هاری ،کزار ، تب شیر ، (B.S.E) و بعضی مسمومیت ها که در لاشه هیچ علامتی ندارند و در بازرسی پس از کشتار قابل تشخیص نمی باشند را ممکن می سازد . در بازرسی قبل از کشتار نیازی به مقید کردن و معاینه دقیق دام ها نیست و معمولا” با مشاهده سالم بودن دام تشخیص داده می شود . دام سالم سرحال و کنجکاو بوده و دارای چشم های براق موهای صاف و پوزه مرطوب می باشد . نشخوار می کند و بدنش دارای تقارن دو طرفه است .ترشحی از بینی ،دهان ، چشم ،واژن و مقعد ندارد و تنفش طبیعی و آرام است . اما دام غیر سالم بیحال است و چرت می زند ، نشخوار نمی کند و معمولا” علائمی از بیماری مثل اسهال ، نفخ ،عطسه یا سرفه ،لنگش ،ترشحات چرکی یا خونی از دهان ،بینی،مقعد یا واژن ،عدم تعادل ،لاغری شدید ،تنفس غیر طبیعی و …. را نشان می دهد
در بازرسی قبل از کشتار دام ها به سه دسته تقسیم می شوند .
۱- دام های سالم که جهت کشتار روانه کشتارگاه می شوند .
۲- دام های دارای عوارض و بیماری های غیر مهم مثل موضعی ، شکستگی ها ،تورم پستان بدون تب ،آبسه های موضعی و سطحی …. اینگونه دام ها باید جهت کشتار به کشتارگاه اضطراری فرستاده شوند ودر صورت عدم وجود کشتارگاه اضطراری باید در آخر خط کشتار ،کشتار شوند .
۳- دام های تب دار و دام هائی که دارای عوارض و بیماریهای عفونی و خطرناکی مثل یرقان ، شاربن ،هاری ،مسمومیت ،کزاز ،طاعون ،لاغری شدید ، شاربن علامتی ، اغماءو …. هستند ،اینگونه دام ها بایستی درمان شده یا معدوم گردند و به هیچ عنوان نباید به داخل خط کشتار فرستاده شوند .
توجه : دامی که به تازگی به آن دارو تزریق شده ،نباید کشتار شود و در صورتیکه دربازرسی قبل از کشتار تشخیص داده شود باید از ذبح دام جلوگیری نمود و با تحقیق نوع دارو را مشخص کرد و با توجه به نوع دارو ، ذبح دام را چند روزی به تاخیر انداخت و در صورتی که پس از کشتار متوجه تزریق دارو به دام شدیم ،انجام آزمایشات مربوطه قضاوت نهائی را مشخص می نماید .
بسیاری از بیماری ها در بازرسی قبل از کشتار تا حدودی قابل تشخیص هستند ،از جمله شاربن، شاربن علامتی ،بعضی تومورها ،پنومونی حاد ، تب شیر ،لیستریوز ،شبه هاری،هاری ،کزار ،دیفتری گوساله ها ،آبله گاوی ،اسهال های عفونی ،آرتریت و عفونت های سم ،جفت ماندگی ،عفونت پستان و رحم،لاغری شدید ،سل ،بعضی مسمومیت های گیاهی یا شیمیائی ،یرقان ، جرب یا گال ،قارچ های پوستی ، عفونت های نای و بینی گاوان (IBR)تب نزله ای بدخیم (MCF)،تب برفکی (FMD)و….
بازرسی بعداز کشتار
۱- قبل از پرداختن به بازرسی پس از کشتار لازم است گزارش معاینات قبل از کشتار ملاحظه شود .
۲- این بازرسی باید بلافاصله بعد از کشتار انجام شود ،چون اگر از کشتار دام بگذرد عضلات لاشه سفت شده و بازرسی آن مشکل می شود .
۳- درموقع بازرسی قسمتهای مختلف هردام شامل لاشه،سر واحشاءبایدمشخص بوده و همراه هم در اختیار بازرس قرار گیرند.
۴- در صورتی که در محل بازرسی برای تامین روشنائی از لامپ استفاده می شود باید از انواعی استفاده شود که تغییری در رنگ لاشه و احشاء ایجاد ننماید .
۵- در حین بازرسی بعد از کشتار باید از ایجاد برشهای بی مورد و اضافی در لاشه خودداری شود ،زیرا این امر باعث ورود میکرب ها به داخل لاشه و آلودگی آن می شود .
۶- در کشتارگاه باید آب گرم و سرد پر فشار جهت شستشو وجود داشته باشد ، آب گرم باید ۸۰درجه سانتی گراد حرارت داشته باشد ،زیرا در این حالت چربی ها شسته شده و بسیاری از میکروب ها از بین می روند همچنین باید در قسمت های مختلف کشتارگاه دستشوئی و صابون جهت شستشوی دست و وسائل کارگران وجود داشته باشد .
۷- قسمت های آلوده کشتارگاه مثل محل نگهداری پوست و احشاء،محل تخلیه محتویات شکمبه و روده ها ،حمام و توالت باید خارج از سالن اصلی کشتارگاه تا آلودگی به داخل کشتارگاه راه نیابد .
۸- کیست ها و آبسه ها نباید روی لاشه برش داده شوند زیرا لاشه را آلوده میکنند در صورت لزوم لمس شوند و بعد از جدا شدن از لاشه برش داده شوند .عملیات بازرسی پس از کشتار شامل مشاهده ،ملامسه ، بوئیدن ( در موارد ضروری و بی خطر مثل بوی ادرار بوی استن و ….. )و برش دادن است .